Oosterend is een dorp in de gemeente Texel en ligt in de provincie Noord-Holland. Het ligt aan de oostkant van het dorp vlak bij het wad. Duizend jaar geleden leefden de bewoners op het hogere deel van Texel. Oosterend ligt op een stuwwal, een overblijfsel uit de laatste ijstijd. In het dorp woonden voornamelijk boeren en vissers.
In de buurt van de IJzeren Kaap was vroeger de haven van Oosterend, deze was in gebruik voor de Oester- en wiervisserij. Texelse oesters waren beroemd. Door de achteruitgang van de oesterkweek werd de haven overbodig, de have verzande en in de 19e eeuw verhuisde de scheepvaart naar Oudeschild. De meeste schippers wonen nu nog in Oosterend, ze vissen van maandag tot vrijdag op de Noordzee. Een groot deel van Oosterend heeft een beschermd dorpsgezicht, in het oude centrum staan oude boerderijen en historische huizen. De kleinere huizen met houten voorschotten werden bewoond door de kinderrijke gezinnen van boerenknechten, vissers, winkeliers en ambachtslui. Tijdens een wandeling door het dorp zie je leitjes op de huizen die de historie van het huis en zijn bewoners vertelt.
Oosterend is een dorp in de gemeente Texel en ligt in de provincie Noord-Holland. Het ligt aan de oostkant van het dorp vlak bij het wad. Duizend jaar geleden leefden de bewoners op het hogere deel van Texel. Oosterend ligt op een stuwwal, een overblijfsel uit de laatste ijstijd. In het dorp woonden voornamelijk boeren en vissers.
In de buurt van de IJzeren Kaap was vroeger de haven van Oosterend, deze was in gebruik voor de Oester- en wiervisserij. Texelse oesters waren beroemd. Door de achteruitgang van de oesterkweek werd de haven overbodig, de have verzande en in de 19e eeuw verhuisde de scheepvaart naar Oudeschild. De meeste schippers wonen nu nog in Oosterend, ze vissen van maandag tot vrijdag op de Noordzee. Een groot deel van Oosterend heeft een beschermd dorpsgezicht, in het oude centrum staan oude boerderijen en historische huizen. De kleinere huizen met houten voorschotten werden bewoond door de kinderrijke gezinnen van boerenknechten, vissers, winkeliers en ambachtslui. Tijdens een wandeling door het dorp zie je leitjes op de huizen die de historie van het huis en zijn bewoners vertelt.
Door verschillende interpretaties van het geloof kwam een kerkscheuring in de gereformeerde kerk en een tweedeling in het dorp. Iedere gelovige koos zijn eigen kerk, ooit stonden er zeven kerken in Oosterend. Daar zijn er nog drie van over. Door de vele kerken en kerkgenootschappen, werd Oosterend ook wel “Jeruzalem van het Noorden” genoemd. De Maartenskerk, dominant in het centrum, is in de Middeleeuwen gebouwd en is daarmee een van de oudste kerken in Nederland. De toren uit de 15e eeuw is eigendom van de burgerlijke gemeente Texel. Oosterend groeide rondom de kern, wat het pittoreske straatpatroon verklaart.
Oosterend heeft een actieve en hechte dorpsgemeenschap. In de zomer wordt elke veertien dagen een grote rommelmarkt georganiseerd en elke vijf jaar is er “Oosterends Present” met optredens en dorpsspelen. De bewoners dragen dan historische kleding en het hele dorp is versierd in het thema van het feest. Net buiten Oosterend is een openbare Heemtuin met de wilde planten van Texel. Vogel en vlindertuin Eureka is een tropische tuin met tropische vogels, planten en een vlindertuin.
De molen van het Noorden staat in natuurgebied de Bol, het is een van de grootste molens van Noord-Holland die nog bestaat. De molen heeft een achtkantige bovenkruier en is gebouwd om de polder te bemalen.
De IJzeren kaap uit 1854 vormde samen met de kerk een baken voor de scheepvaart. Vlak bij de Kaap had Oosterend een haventje waar oesterschippers aanmeerden. In 1977 werd door toename van de scheepvaart en het grillige verloop van het vaarwater, de bakenlijn verplaatst in noordelijke richting, de IJzeren Kaap werd verplaatst. In 2010 werd de IJzeren Kaap gerestaureerd en is een Rijksmonument.