Retranchement ligt in Zeeuws-Vlaanderen en behoort tot de gemeente Sluis. Het is het meest westelijke dorp aan de grens met België en telt 310 inwoners. ‘Retranchement’ betekent verschansing.
Tijdens de 80-jarige oorlog veroverde prins Maurits het stadje Sluis. Om deze plaats te beschermen liet hij twee forten bouwen, Nassau en Oranje, die hij Retranchement Cadsandria noemde. De forten beschermde voornamelijk de toegang tot de haven van Sluis, die via de zeegeul het Zwin bereikbaar was. Aan de overzijde van de zeegeul lagen Spaanse forten die een constante dreiging vormden. Omstreeks 1621 – 1640 werden de forten uitgebreid en versterkt met wallen. De wallen zijn nog de enige restanten uit deze periode. Fort Oranje werden in 1682 overspoeld door het Zwin, dit vormde geen probleem omdat met de vrede van munster was bepaald dat het fort ontmanteld moest worden. De Fransen veroverde in de 18e eeuw tot tweemaal toe het stadje Sluis maar de verdedigende rol van retranchement was niet meer van toepassing.
De wallen, grachten en restanten van Fort Nassau zijn nog goed te zien in het dorp, ook de voormalige garnizoenskerk uit 1630 is bewaard gebleven. De wallen zijn in 2008 uitgeroepen tot mooiste natuurplekje van Zeeland. Het Zeeuwse Landschap beheert de wallen waar zich enkele honderden boomkikkers bevinden die in het voorjaar goed te horen zijn. Er is een wandelroute over de wallen.
Retranchement ligt aan natuurgebied het Zwin. Tweeduizend jaar geleden is deze zeearm ontstaan doordat de zee de duinen doorbrak en er diepe geulen in het achterland ontstonden. De zeegeul verzande en rondom de zeearm werd het gebied ingepolderd, een deel van het mondingsgebied bleef behouden. Het Zwin is nu een natuurgebied wat bestaat uit slikken, duinen en een strandvlakte. Zeewater kan bij vloed door een opening in de duinenrij, slufter genaamd, het gebied overstromen. In 1952 kreeg het getijde gebied het Zwin een beschermde status. De schorren staan vol met lamsoor (Zwinblommen), het is een belangrijk broedgebied voor steltlopers en watervogels. Het Zwin ligt voor tachtig procent op Belgisch grondgebied, het is een van de oudste natuurreservaten van België. Het Zwin Natuurcentrum bevind zich in Knokke-Heist (Graaf Leon Lippensdreef 8)
