Onãti is een groot dorp of een kleine stad in het binnenland van Baskenland. Onãti is van oorsprong een studentenstad, de gebouwen staan er nog steeds, maar met slechts elfduizend inwoners hoort Onãti thuis op mooiste dorpjes.
Onãti maakt nu onderdeel uit van de provincie Gipuzkoa, maar was ooit zo belangrijk dat het een soevereine stad was en later een eigen provincie zou vormen. Het is niet precies bekend hoe oud het stadje precies is, maar wat wel zeker is dat er historische documenten uit de twaalfde eeuw aan Onãti gerefereerd wordt. Het historische centrum is veel ouder, aangezien de San-Miguelkerk uit het jaar twaalfhonderd stamt, het is dus vrij veilig om aan te nemen dat Onãti al voor die tijd gesticht is.
Het historische centrum van Onãti, bestaat uit een aantal unieke monumenten, die samen ervoor zorgen dat het stadje een bijzondere uitstraling heeft. Het belangrijkste bouwwerk is de Universidad Sancti Spiritus uit de zestiende eeuw. Dit is een van de belangrijkste bouwwerken uit de renaissance in heel Baskenland. De universiteitsgebouwen zijn te bezoeken onder begeleiding van een gids, helaas waren we te laat met inschrijven en konden we de gebouwen alleen aan de buitenzijde bekijken. De universiteit van Onãti werd in de eerste helft van de zestiende eeuw geopend, maar is sinds het begin van de twintigste eeuw gesloten. Het was de enige universiteit in de regio Baskenland. In de oude universiteitsgebouwen zijn nu de kantoren van de provincie Gipuzkoa en van Internationaal Instituut voor Gerechtelijke Sociologie te vinden.
Overnachten in Onãti
Tijdens een ontdekkingstocht door de binnenlanden van Baskenland is Onãti de ideale plek om te overnachten. In het dorp zijn namelijk verschillende leuke hotels te vinden, maar er is ook een gezellig historisch centrum, met verschillende restaurants en bars. Wil je langer dan een nacht in het dorp blijven, dan zijn er genoeg dingen te zien en te ontdekken in de omgeving van het dorp. In het historisch centrum van het dorp ligt het Hotel Torre Zumeltzegi, een kleinschalig hotel dat door gasten met een dikke negen wordt beloond. Net buiten de stad bij het Heiligdom van Arantzazu ligt het Casa Rural Aingera Naturaleza Y Montãna. Dit wat afgelegen appartement, is uitermate geschikt als je van plan bent om veel te gaan wandelen. Liever iets dichter bij het dorp, maar toch in de natuur, dan is EtxeAundi Hotel Boutique een uitstekende optie.
De San Miguel Arcángel is het belangrijkste geloofsgebouw van de Onãti. De oudste delen van deze kerk stammen uit de vijftiende eeuw, maar zijn huidige uiterlijk kreeg hij in de achttiende eeuw. Opvallend zijn de grote heiligenbeelden op de vier hoeken van de kerk. Een ander noemenswaardig gebouw is het stadhuis van Onãti uit de achttiende eeuw. Het is een prachtig barok gebouw, dat meestal wordt opgefleurd met bloemen. Het stadhuis kijkt uit over het Foruen Enparantza Plaza, het leukste plein van Onãti en de plek als je iets wil eten of drinken. In de zomerperiode staat het plein vol met gezellige terrassen. De ouders eten en drinken wat op het terras, terwijl de kinderen spelen op het plein. Een andere noemenswaardige bezienswaardigheid in het stadje is het Bidaurretako Santa Klara monasterioa. Dit voormalige klooster is vooral bekend om zijn rococo-altaarstuk. Helaas is het klooster nu niet meer geopend voor publiek.
Net buiten de stad staat het Arantzazuko santutegia, of het Heiligdom van Arantzazu. Het is voor de plaatselijke bevolking uit de provincie Gipuzkoa een belangrijk heiligdom en bedevaartsplek. Niet alleen vanwege de heilige die hier vereerd wordt, maar ook omdat het in de tijd van Franco, uitgroeide tot het centrum van de Baskische cultuur. Welke sterk te leiden had onder de repressie van Franco. Het grootste deel van het huidige heiligdom is gebouwd in de tweede helft van de vorige eeuw, waardoor het een bijzondere moderne uitstraling heeft. Het heiligdom is een populaire startplek voor fietstochten en wandelingen in de omgeving.